Stuitpijn (coccygodynie)

Stuitpijn of coccygodynie is een pijnlijke aandoening van de stuit of staartbeen.

De meeste patiënten hebben pijn bij het staartbeen tijdens zitten. Soms is de pijn zodanig dat een bepaalde zithouding (achteroverleunend zoals in de auto of op de bank) helemaal niet meer kan. De pijn is maximaal op het moment bij opstaan vanuit de zithouding.

Stuitpijn wordt meestal veroorzaakt door een val op de stuit. Ook een bevalling of een langdurige verkeerde zithouding kan stuitpijn veroorzaken. Bepaalde sporten zoals fietsen, roeien of motorsport kunnen door de herhaaldelijke druk op de stuit pijn veroorzaken. Echter, stuitpijn kan ook zonder trauma ontstaan.
Overgewicht geeft een verhoogde kans op het ontwikkelen van stuitpijn.  
Plots veel gewichtsverlies kan ook stuitpijn uitlokken doordat het onderhuids vetlaagje verdwijnt.

Er zijn speciale kussens waarbij tijdens het zitten geen druk op de stuit staat. Tevens is het belangrijk u te laten adviseren over uw zithouding door een fysiotherapeut of (ortho)manueel therapeut.

Naast uw beschrijving over uw klachten is het lichamelijk onderzoek belangrijk om de diagnose vast te stellen.

Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt ook inwendig onderzoek gedaan. Dit is belangrijk om te weten of de pijn bij de stuit zit of misschien een andere oorzaak heeft. De pijn die u bij zitten voelt kan ook veroorzaakt worden door een overactieve bekkenbodem, pijn van het SI-gewricht of een hernia in de rug. Tevens is het mogelijk om de beweeglijkheid van de stuit te bepalen en om de exacte plek van de pijn te vinden. Soms wordt een zijwaartse röntgenfoto van het stuitje gemaakt, maar dit is niet altijd nodig. Deze kan gemaakt worden in zittende houding achteroverleunend tot de maximale pijn wordt bereikt. Daarbij kan de (verhoogde) beweeglijkheid van de gewrichtjes van het staartbeen worden bepaald.

Soms wordt meer onderzoek gedaan om andere oorzaken van de pijn uit te sluiten. In de Proctos Kliniek zal ook standaard oriënterend psychologisch onderzoek plaatsvinden, omdat bekend is dat bepaalde psychologische factoren een belangrijke rol kunnen hebben in de pijnbeleving.

Vaak wordt gestart met pijnstilling en adviezen ten aanzien van de zithouding. De fysio- of (ortho)manueel therapeut, kan de stuit mobiliseren en een eventuele hoge bekkenbodem spanning behandelen.

Als bovenstaande behandeling onvoldoende helpt, kan een ontstekingsremmer in het staartbeen worden geïnjecteerd. De injectie bevat ook een lokaal verdovingsmiddel. Deze behandeling werkt extra goed dit gecombineerd wordt met mobilisatie therapie door een fysio- of manueel therapeut.

Een volgende mogelijkheid voor behandeling van coccygodynie is een proefverdoving van een zenuwknoop die zich aan de voorzijde van het heiligbeen en staartbeen (ganglion Impar) bevindt. Het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van deze behandeling is gering, maar in sommige gevallen kan hier toch voor worden gekozen.

Soms wordt uiteindelijk geadviseerd om de stuit operatief te verwijderen. Verscheidene studies hebben aangetoond dat een operatie in bepaalde gevallen een zeer goed effect kan hebben op de pijn. U kan met uw arts bespreken of u daarvoor in aanmerking komt.

Het is mogelijk dat de pijnklachten na de operatie niet helemaal over zijn.